دمنوش گل گاوزبان نیوشا

در پژوهشی، 35 بيمار مبتلا به اختلال افسردگی عمده‌ی خفيف تا متوسط را بررسی کردند. این بیماران، به صورت تصادفی دارونما يا 375 ميلي گرم از عصاره‌ی آبی گل گاوزبان دريافت كردند. آنها، طی شش هفته بررسی شدند و نتایج نشان داد، در هفته‌هاي پایانی، عصاره‌ی گل گاوزبان نسبت به دارونما برتری داشت، البته اين اختلاف در هفته‌ی چهارم معني‌دار و در هفته‌ی ششم نزديك به معنی‌دار بود. عصاره‌ی گل گاوزبان در هيچ كدام از هفته‌ها بيش از دارونما عوارض جانبی ايجاد نكرد. ⁽³⁾

2- کاهش اضطراب و استرس

همچنین کارآزمایی بالینی با هدف بررسی اثربخشیِ عصاره‌ی آبی گل گاوزبان در درمان بیماران مبتلا به اختلال وسواسی ـ اجباری (33 بیمار) در یک دوره 6 هفته‌ای نشان داده است این عصاره، می‌تواند دارویی مؤثر و بی‌خطر برای درمان این‌گونه بیماران باشد؛ هرچند مطالعات بیشتری برای تأیید آن لازم است.عصاره آبی گل گاوزبان احتمالا با اثر بر سیستم سروتونرژیک سبب کاهش ناراحتی‌های اعصاب می‌شود. ⁽⁴⁾

3- تنظیم ضربان قلب

در پژوهشی به 10 گروه موش صحرايی نر به ترتيب 100 و 200 و 400 و 600 ميلی گرم بر كيلوگرم جوشانده‌ی گل‌گاوزبان و از هر یک از دوزهای گل گاوزبان توأم با 250 میلی گرم بر کیلوگرم لیمو عمانی به مدت 6 روز خورانده شد. در حالیکه، گروه كنترل آب دريافت می‌كردند. سپس ضربان قلب پیش و پس از تزريق فنيل اِفرين از طريق دم حيوان، با روش غير تهاجمی اندازه‌گيری شد. مصرف گل‌گاوزبان به همراه لیموعمانی، موجب كاهش ضربان قلب پايه و ضربان قلب پس از تزريق فنیل اِفرین شد. بيشترين اثر مربوط به عصاره‌ی ليمو عمانی و گل‌گاوزبان با دوز 100ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود و بين گروه دم‌كرده‌ی گياهان مزبور و گروه كنترل، از نظر ضربان قلب پايه، اختلاف معنی‌داري وجود داشت. خاصيت پايين‌آورندگی ضربان قلب اين عصاره‌ها بيش از خاصيت پايين‌آورندگی فنيل‌ اِفرين با دوز  6886 ميلی‌گرم بر كيلوگرم بود. یافته‌های این آزمایش نشان می‌دهد مصرف دم‌كرده‌ی گل گاوزبان سبب افزایش فشار خون به ویژه در فشار خون بالا می‌شود ولی مصرف آن به همراه لیمو عمانی برای كاهش ضربان قلب مفید است.⁽⁵⁾

4- ضد تشنج

در پژوهشی اثر ضد تشنجی عصاره‌ی متانولی گل گاوزبان ایرانی بر تشنج ناشی از پیکروتوکسین در موش‌های سوری بررسی شد. ابتدا حیوانات از طریق تزریق داخل صفاقی دوزهای مختلفِ عصاره‌ی این گیاه، پیش درمانی شدند و پس از 20 دقیقه به آنها پیکروتوکسین تزریق شد، سپس میزان تأثیر عصاره در تغییر زمان شروع حملات تشنجی، دوام تشنج‌ها و زمان مرگ ناشی از پیکروتوکسین در گروه‌های داوطلب و شاهد اندازه‌گیری و مقایسه شد. مطالعات فیتوشیمیایی، وجود فلاونوئیدها را در این گیاه نشان داده و ثابت شده است که این ترکیب ها مـی‌تواننـد بـا اتصـال بـه گیرنـده‌هـای بنزودیازپینی، اثری مشابه آنها از خود بـر جـای گذارنـد. در ایـن مطالعـه، نتایج به دسـت آمـده، نشـان داد کـه عصـاره‌ی متـانولی گل گاوزبان در موش سوری، آثار ضـد تشنجی دارد. عصاره‌ی این گیاه، زمـان شـروع تشـنج را نسبت به گروه شاهد که فقط پیکروتوکسـین دریافـت کردنـد، بـه میــزان چشمگیری بــه تــأخیر انداخت. ⁽⁶⁾

5- ترمیم و جلوگیری از پیری پوست

پژوهشی منتشر شده در  فصلنامه‌ی دانشگاه علوم پزشکی لرستان اثر گل گاوزبان بر بهبودی و عود درماتیت اتوپیک (یک بیماری مزمن پوستی) را بررسی کرد. اين مطالعه برای مقايسه‌ی تأثير كورتون و عصاره‌ی گل گاوزبان بر بهبودي و عود ضايعات كودكان مبتلا به درماتيت اتوپيك انجام گرفت. در این کارآزمایی بالینی دو گروه 25 نفره (کودکان تا 12 سال) بیمار مبتلا به درماتیت اتوپیک به طور تصادفی انتخاب و به صورت یک در میان برای آن‌ها کورتون موضعی یا عصاره‌ی گل گاوزبان تجویز شد. یافته‌های این بررسی 20 روز پس از شروع درمان مشخص کرد كه ميزان بهبودي در پاسخ به مصرف عصاره‌ی گل گاوزبان 72 درصد (خوب)، 4 درصد (متوسط) و 24 درصد (ضعيف) بوده است. در حاليكه با مصرف كورتون، میزان بهبودی، 24 درصد (خوب)، 12 درصد (متوسط) و 64 درصد (ضعيف) بود. ضايعات پوستی هم، پس از مصرف عصاره و تا 10 روز پس از قطع مصرف آن اصلا عود نداشت؛ در حاليكه پس از استفاده‌ی كورتون موضعی، 64 درصد عود متوسط و 36 درصد عود كم مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده به دلیل میزان بیشتر بهبودی و عود کمترِ بیماری با عصاره‌ی گل گاوزبان نسبت به کاربرد داروی کورتون می‌توان از عصاره‌ی این گیاه در درمان درماتیت پوستی استفاده کرد. ⁽⁷⁾

گل گاوزبان به درمان آکنه، اگزما و پسوریازیس کمک می‌کند. مطالعات حیوانی نشان داد که اختلالات پوستی ناشی از عدم تعادل اسیدهای چرب می‌تواند با این گیاه درمان شود. ⁽⁸⁾ براساس نتایج پژوهشی منتشر شده در مجله‌ی British Journal of Nutrition  در سال 2009، مصرف روغن گل گاوزبان سبب کاهش التهاب و قرمزی پوست در زنان شد. ^{(9 و 8)}

6- کاهش التهاب مفاصل

پژوهشی به منظور بررسی عصاره‌ی گل گاوزبان در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام شد. در این کارآزمایی بالینی دو سوکور، به مدت 24 هفته، به 37 فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید، به میزان 4/1 گرم در روز عصاره‌ی گل گاوزبان داده شد. نتایج این بررسی نشان داد که مصرف روغن بذرگل گاوزبان علائم بالینی آرتریت را در این افراد بدون ایجاد عوارض جانبی کاهش داد. ^{(11 و 10)}

شواهدی وجود دارد که برخی افراد به دنبال درمان منظم با روغن گل گاوزبان به مدت 6 هفته، کاهش در درد مفصل، تورم و شدت حساسیت را مشاهده می‌کنند. گاما- لینولنیک اسید (GLA) یک ترکیب ضدالتهابی قوی در برخی از روغن‌های گیاهی است. مطالعات نشان می‌دهد روغن گل گاوزبان حاوی سطح بالایی از اسید چرب گاما-لینولنیک اسید (GLA) است که پس از وارد شدن به بدن به ماده‌ای به نام دی‌هومو-گاما-لینولئیک اسید(DGLA)  تبدیل می‌شود. این ترکیب با مهار سنتز لکوترین به کاهش التهاب در بدن کمک می‌کند. ⁽¹²⁾

7- بهبود عملکرد کلیه

پژوهشی با هدف تعيين تأثير مصرف دمكرده‌ی گل گاوزبان بر بيوشيمي ادرار و خون بيماران غير دياليزي مبتلا به نارسايي كليه انجام گرفت. در اين كارآزمايي باليني يك گروه 25 نفره از بيماران بالغ مبتلا به نارسایی مزمن کلیه (CRF) به طور تصادفي انتخاب و براي آنها دمكرده‌ی گل گاوزبان به مدت يك هفته، روزي دوبار هر بار 70 گرم تجويز شد. بهبودي نسبي و پيشگيري از شدت نارسايي مزمن كليه با افزايش ميزان تصفيه‌ی گلومرولي (GFR، معیاری برای ارزیابی کلی فعالیت دفعی کلیه‌ها) مشخص شد. استفاده از دمكرده‌ی گل گاوزبان دو بار در روز به مدت يك هفته، نشان داد كهGFR  بيماران به ميزان كاملا مشخصی افزايش يافته است. از ديگر شاخص‌هاي بهبودي و كنترل پيشرفت CRF، كاهش ميزان فشار خون و وزن بيماران است زيرا تجمع مايعات در بدن سبب افزايش اين دو شاخص مي‌شود. در اين مطالعه پس از مصرف گل گاوزبان، كاهش مشخصي در ميزان فشار خون و وزن بيماران مشاهده شد. براساس نتايج اين بررسي، دفع كراتينين، سديم و فسفر ادرار بيماران، افزايش يافت كه نشانه‌هاي خوبي از تأثير مصرف این گياه بود. با توجه به بی‌عارضه بودن گياه و تأثير مصرف خوراكي آن بر بهبود برخي معيارهاي عملكرد كليه مثل افزايش GFR، مي‌توان مصرف دمكرده­ی آن را به بيماران مبتلا به نارسايي کلیوی خفيف تا پيشرفته توصيه کرد. براساس پژوهش دیگری از اينگرام و همكارانش، روي موش‌هاي آزمایشگاهی در اُنتاريوی كانادا، پس از 7 روز مصرف خوراكي روغن بذر گاوزبان، التهاب و صدمه‌های گلومرولي و اسکروز كاهش يافته بود. ⁽¹³⁾

8- تنظیم قند خون

پس از بررسی تأثیر عصاره‌ی هیدروالکلی گیاه گل گاوزبان بر روی سطح گلوکز خون، پژوهشی در مجله‌ی علمی، پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان منتشر شد. در این مطالعه تأثیر گل گاوزبان روی 30 موش صحرایی نر دیابتی شده،  به صورت تزریق داخل صفاقی عصاره گل گاوزبان (در دوزهای 100، 400 و 600 میلی گرم بر کیلوگرم)، به مدت 30 روز بررسی شد. سطح انسولین درحیوانات تحت تیمار با دوزهای 400 و 600 میلی گرم برکیلوگرم عصاره‌ی گل گاوزبان نسبت به گروه دیابتی افزایش معنی‌داری را نشان داد. این مطالعه ثابت کرد که عصاره‌ی گل‌گاوزبان ایرانی دارای اثر کاهندگی قند‌ خون است. همچنین سطوح تری‌گلیسرید، کلسترول کل و کلسترول بد در همه‌ی گروه‌ها به صورت وابسته به دوز کاهش یافت، که این کاهش در دوزهای 400 و600 میلی‌گرم در کیلوگرم از عصاره در مقایسه با گروه کنترل دیابتی معنی‌دار بود. این اثرها احتمالا به دلیل وجود ترکیباتی چون فلاونوئیدها، ساپونین‌ها، پلی فنول‎ها و آنتی‌اکسیدان‌ها است. ⁽¹⁴⁾

9- ضد سرطان

تحقیقات نشان می‌دهد که گیاه گل گاوزبان، خواص آنتی اکسیدانی و ضد جهش‌زایی دارد که با رشد سلول‌های سرطانی مبارزه می‌کند. در مطالعات آزمایشگاهی روغن گل گاوزبان فعالیت‌های سیتوتوکسیک را که به طور چشمگیری طول عمر سلول‌های سمی را کوتاه می‌کنند درحالیکه طول عمر سلول های سالم میزبان را طولانی، نشان داد. مکمل‌ روغن گل گاوزبان برای محافظت از DNA سلول و درمان طبیعی سرطان توصیه می‌شود؛ چرا که این گیاه قادر است آسیب ژنتیکی اکسیداتیو را که باعث پیشرفت التهاب و بیماری می‌شود، کاهش دهد.

کسب اطلاعات بیشتر درباره گل گاوزبان