برگ زیتون

بازدید: 134 بازدید
برگ زیتون

نام تجاری گیاه:

Olive

نام علمی گیاه:

Olea europaea L.

تاریخچه:

زیتون از قدیمی ترین گیاهانی است که می شناسیم. درخت زیتون شش تا هفت هزار سال قدمت دارد و منشاء آن یونان است. در قدیم افزون بر خوردن زیتون، از درختش پناهگاه می ساختند و برای تهیه ی سوخت و دارو از آن استفاده می کردند. درخت زیتون سمبل هوش و صلح است و در انجیل، افسانه های یونانی و هنر مصری از آن نام برده اند.

۱- آنتی اکسیدان  

برگ زیتون حاوی اولئوروپئین است که خاصیت آنتی اکسیدانی دارد. در پژوهشی اثر عصاره ی برگ زیتون بر میزان سیتوکین های (پروتئین هایی که در تنظیم ایمنی نقش دارند) مرتبط با سلول های Th17(نوعی از سلول های اجرایی دخیل در سازوکارهای ایمنی بدن) بررسی شد. برمبنای این پژوهش، عصاره ی این گیاه اثر آنتی اکسیدانی بر شاخص های اکسیداتیو در مغز موش های صحرایی نشان داد ولی اثر چشمگیری بر میزان سیتوکین های مذکور نداشت. محققان، نتیجه گیری کردند که اثر محافظتی عصاره ی برگ زیتون بر بیماری های التهابی احتمالاً ناشی از خواص آنتی اکسیدانی آن است نه تعدیل سیتوکین های مرتبط با سلول های Th17.

۲- ضد درد و التهاب

بررسی اثرات ضد دردی و ضد التهابی عصاره ی متانولی برگ درخت زیتون در موش های نر بالغ نژاد NMRI نشان داد که این عصاره می تواند اثر ضد التهابی داشته باشد و درد را کاهش دهد. فلاونوئیدها خاصیت مهار کنندگی بر بسیاری از آنزیم های موثر در التهاب از جمله پروتئین کیناز C، فسفو لیپاز A2 و فسفودی استرازها دارند. فلاونوئیدها با مهار یا کاهش فعالیت این آنزیم ها باعث کاهش آزادسازی برخی عوامل التهابی از جمله ترکیبات سیتوکینی و هیستامینی می شوند. از طرفی آثار ضد دردی ساپونین ها و آلکالوئیدها در گزارشهای متفاوتی نشان داده شده است. بنابراین به نظر می رسد این عوامل نیز در خاصیت ضد دردی و ضد التهاب برگ درخت زیتون مرتبط باشند.

۳- ضد باکتری

در پژوهشی اثر عصاره های برگ زیتون بر باکتری بررسی شد. نتایج نشان داد عصاره های استونی، اتانولی و متانولیِ برگ زیتون، اثر مهاری بر باکتری اشریشیا کلی داشتند. برگ زیتون حاوی ترکیباتی مانند کافئیک اسید، تانن ها، اولئوروپئین و تیروزول است که خاصیت ضد میکروبی دارند. به گفته ی محققان، اثر بازدارندگی ترکیبات فنلی را می توان به ویژگی جذب سطحی به غشای  سلولی و اختلال در عملکرد آن، واکنش با آنزیم ها، سوبستراها و جلوگیری از دسترسی سلول به یون های فلزی نسبت داد.

۴- بهبود عملکرد قلب و عروق

اثر ضدآریتمی عصاره ی برگ زیتون در مدل های حیوانی بررسی شد و نتایج نشان دادند که عصاره ی این گیاه در صورتی که بیش از یک هفته مصرف شود می تواند خاصیت ضد آریتمی و اثر محافظتی بر قلب داشته باشد. به نظر محققان، عصاره ی برگ زیتون به دلیل داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد تجمع پلاکتی، ضد التهابی و کاهندگی کلسترول و فشار خون، قلب را در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت می کند. در پژوهشی اثر ضدآریتمی ترکیبات تری ترپنوئیدی برگ زیتون(از جمله اورسولیک اسید) در موش های صحرایی مشاهده شد و این اثر در بعضی موارد قابل مقایسه با داروهای ضد آریتمی موجود در بازار بوده است.

۵- تنظیم فشار خون

در آزمایشی که نتایج آن در ژورنال Phytomedicine منتشر شد، اثر عصاره ی برگ زیتون بر کاهش فشار خون بیماران مبتلا به فشار خون بالا بررسی شد. بر اساس نتایج، عصاره ی این گیاه می تواند اثری مشابه کاپتوپریل (داروی کاهنده ی فشار خون) داشته باشد. در این تحقیق، عصاره ی برگ زیتون باعث کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک شد. یافته های آزمایش دیگری نشان دادند که عصاره ی آبی الکلی برگ زیتون باعث افت فشار خون(فشار سیستولی، فشار دیاستولی و فشار میانگین سرخرگی) در موش ها شد. این اثر می تواند ناشی از وجود اولئوروپئین و انواع ترکیبات فنلی موجود در برگ مثل آپی ژنین وانواع فلاونوئیدها مثل دیوسمین و روتین باشد. یافته های دیگری هم نشان داده اند که آپی ژنین در عروق ایزوله شده ی موش های صحرایی با سرکوب جریان های کلسیمی وابسته به ولتاژ، باعث انبساط عروق می شود. همچنین نشان داده شدکه آپی ژنین سبب کم شدن فعالیت انقباضی ناشی از نورآدرنالین در عضله ی صاف آئورت می شود.

۶- تنظیم کلسترول خون

بنا به نتایج بدست آمده از یک پژوهش،‌ مصرف مقادیر مشخصی از برگ زیتون، خواص هیپوکلسترولمیک (کاهنده ی کلسترول)  و آنتی آترواسکلروتیک (ضد تصلب شرایین) دارد. نتایج نشان می دهند که عصاره ی دی اتیل اتری برگ زیتون سطح کلسترول کل پلاسما را کاهش می دهد. اولئوروپئین موجود در برگ زیتون از اکسیداسیون LDL جلوگیری می کند و چون اکسیداسیون LDL مرحله ی اصلی در تشکیل پلاک (رسوب چربی) آترواسکلروزی است، برگ زیتون با مهار اکسیداسیون LDL از تشکیل پلاک آترو اسکلروزی در جدار شریان ها ممانعت به عمل می آورد. برگ زیتون، سطح پلاسمایی HDL را  هم، افزایش می دهد.

۷- تنظیم قند خون

یافته های تحقیقی که نتایج آن در ژورنال Plos One منتشر شد نشان داد که پلی فنل های موجود در برگ زیتون باعث افزایش حساسیت به انسولین و ظرفیت ترشحی سلول های بتای پانکراس در مردان میانسالی شدند که اضافه وزن داشتند. در آزمایش دیگری عصاره ی الکلی برگ زیتون باعث افزایش انسولین سرم موش های صحرایی دیابتی شد و این افزایش موثرتر از داروی گلی بنکلامید بود. فعالیت هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) برگ زیتون می تواند به دلیل وجود ترکیب اولروپئوزید یا اولئوروپئین در برگ این گیاه باشد. این ترکیب احتمالاً از طریق تقویت آزادسازی انسولین و افزایش جذب محیطی گلوکز عمل می کند. برگ زیتون از هیپرتانسیون (فشار خون بالا) حاد و اترواسکلروز (تصلب شرایین) جلوگیری کرده و مقاومت به انسولین را در حیوانات بهبود می بخشد.

۸- بهبود عملکرد جنسی

در آزمایشی اثر عصاره ی هیدروالکلی برگ زیتون بر میزان هورمون های جنسی و تولید اسپرم در موش های صحرایی نر دیابتی بررسی شد. افزایش قند خون منجر به بروز تغییرات ساختاری و عملکردی در فعالیت های تولید مثلی می شود. نتایج نشان دادند که عصاره ی برگ زیتون آثار جانبی دیابت بر میزان هورمونهای جنسی و اسپرماتوژنز (تشکیل اسپرم) را کاهش می دهد و باعث بهبود عملکرد محور هورمونی هیپوفیزبیضه به دنبال القای دیابت می شود. اولئوروپین موجود درعصاره ی برگ زیتون افزایش قند خون و استرس اکسیداتیو ناشی از دیابت را مهار می کند. نیتریک اکسید از عوامل اثرگذار بر محور هیپوتالاموسهیپوفیزبیضه است. این ترکیب باعث افزایش ترشح گنادوتروپ ها(سلول هایی در غده ی هیپوفیز مغز که هورمون گنادوتروپین را ترشح می کنند) و تحرک اسپرم می شود. اولئوروپین موجود در عصاره ی برگ زیتون، فعالیت آنزیم نیتریک اکسید سنتاز را افزایش می دهد و باعث افزایش تولید نیتریک اکسید می گردد.

۹- بهبود اختلالات حرکتی

در مطالعه ای اثر مثبت عصاره ی برگ زیتون در جلوگیری از بروز نقایص حرکتی ناشی از نوروپاتی(اختلال در اعصاب) دیابتی در موش های صحرایی مشاهده شد. قندخون بالا باعث خون رسانی ضعیف مویرگ ها به اعصاب و استرس اکسیداتیو در آنها می شود. مرگ نورونی و آپوپتوز عصبی نیز از عوامل بوجود آورنده ی نوروپاتی حسی دیابتی است. ترکیبات فنلی برگ زیتون مانند اولئوروپئین و تیروزول می توانند با تقویت سیستم ایمنی آنتی اکسیدانی، از تخریب نورونی و آپوپتوز سلولی جلوگیری کنند.

یکی دیگر از عوارض دیابت و محیط هیپرگلایسمیک(قند بالا) که منجر به آپوپتوز نورونی می گردد، ورود زیاد کلسیم به  نورون ها است. عصاره ی برگ زیتون دارای خاصیت مهار کنندگی کانالهای کلسیمی است.

۱۰- ضد سرطان

اولئورپئین از ترکیبات مهم زیتون است که خواص ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی دارد. اخیراً مشخص شده است که این ماده مستقیما ژن HER-2 سرطان سینه را کنترل می کند. تری ترپن های پنتاسیکلیک از دیگر ترکیبات زیتون هستند که با القای آپوپتوز (مرگ برنامه ریزی شده ی سلولی) در برخی رده های سلولی سرطانی مانع تکثیر آنها می شوند. اولئانولیک اسید و مازلینیک اسید از جمله ترکیباتی هستند که در آزمایشگاه مانع رشد رده ی سلولی آستروسیتوما (تومور مغزی) شدند. به علاوه اولئانولیک اسید در مدل سرطان روده ای روی موش های صحرایی اثر ضد توموری عالی از خود نشان داده است. افزون بر آن، این ترکیب از آنژیوژنسیس (رگ زایی که باعث خون رسانی به تومورها می شود) که از عوامل مهم رشد تومورهای جامد است، جلوگیری می کند.

اولئوروپین، آپی ژنین، کامپفرول، کوئرستین، تیروزول، هیدروکسی تیروزول، روتین، دیوسمین، لوتئولین، آپی ژنین، اولئانولیک اسید پالمیتیک اسید، لینولئیک اسید و مازلینیک اسید از ترکیبات موجود در برگ زیتون هستند.

  • درخت زیتون یکی از گیاهانی است که در انجیل از آن نام برده شده است.
  • روغن زیتون برای افروختن مشعل های معابد و بازی های المپیک استفاده می شد. تاجی از برگ های زیتون بر سرِ برندگان این بازی ها قرار داده می شد.
  • از زیتون هفت بار در قرآن نام برده شده است و آن را میوه ای مقدس می دانند. 

۳ تا ۵ عدد چای کیسه ای در روز.

۱ الی ۲ ساعت پیش یا پس از غذا.
  • در مورد ایمن بودن مصرف فرآورده های زیتون در دوران بارداری و شیردهی اطلاعات کافی در دسترس نیست. بهتر است بانوان، در این دوران بیشتر از حد معمول خوراکی، زیتون مصرف نکنند.
  • زیتون می تواند قند خون را کاهش دهد پس افراد دیابتی باید پیش از مصرف آن قندخون خود را کنترل کنند.
  • به دلیل اثر زیتون بر کاهش قند خون و تداخل آن با کنترل قند خون در هنگام جراحی،‌ بهتر است دست کم دو هفته پیش از جراحی مصرف آن را قطع کنید.
  • زیتون می تواند قند خون را کاهش دهد و مصرف آن با داروهای دیابت ممکن است سبب افت ناگهانی قند خون شود. گلی مپیراید، گلی براید، انسولین، کلروپروپامید و تولبوتامید از جمله ی این داروها هستند.
  • زیتون می تواند فشار خون را کاهش دهد و با داروهای کاهنده ی فشار خون تداخل دارد. برخی از این داروها عبارتند از کاپتوپریل، لوزارتان، والزارتان و آملودیپین.

در طب سنتی از زیتون برای کاهش فشارخون، قندخون، کلسترول و التهاب استفاده می شود. این گیاه، در درمان یبوست، عفونت مجاری تنفسی و ادراری، بیماری های معده و روده و آسم کاربرد دارد.


محصولات مرتبط با برگ زیتون

  • چای گزنه و برگ زیتون نیوشا

دسته‌بندی گیاهان و میوه ها
اشتراک گذاری
نوشته های مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سبد خرید

سبد خرید شما خالی است.

ورود به سایت