زنیان

۱- بهبود عملکرد دستگاه گوارش

زنیان حاوی مقادیر زیادی تیمول است که با سرعت بخشیدن به عمل هضم، به بهبود سوء هاضمه و نفخ کمک می کند و از حالت تهوع می کاهد. براساس مقاله ی منتشر شده در Journal of Natural Remedies ، ثابت شده است که زنیان باعث تحریک ترشح اسیدهای معده و کمک به هضم می شود و می تواند زمان انتقال غذا در دستگاه گوارش را کاهش دهد. همچنین باعث افزایش تأثیر آنزیم های لیپاز و آمیلاز لوزالمعده می شود.

۲- بهبود تنفس

براساس مقاله ی منتشر شده در ژورنال Journal of Natural Remedies  ، در یک آزمایش بالینی، اثر عصاره ی آبی بذر زنیان بر تعداد سرفه ها، بررسی شد. برپایه ی نتایج این آزمایش، بذر زنیان به طور چشمگیری از تعداد سرفه ها کاست. در پژوهش دیگری، با بررسی اثر زنیان بر بیماران آسمی، مشاهده شد که عصاره ی این گیاه اثر مثبت بر مجاری عبور هوا داشت و اثر آن با داروی تئوفیلین قابل مقایسه بود. مطالعات دیگر، اثر بازدارندگی عصاره و اسانس زنیان بر پذیرنده های هیستامین(H1) در نای خوکچه های هندی را نشان دادند. به اعتقاد محققان، اثر تسکین دهندگی زنیان بر تنفس می تواند به دلیل وجود کارواکرول در آن باشد.

۳- بهبود عملکرد کبد

در مقاله ای در ژورنال Journal of Ethnopharmacology ، نتایج بررسی اثر حفاظتی زنیان بر کبد موش های سوری ذکر شده است. در این مقاله آمده است که عصاره ی متانولی زنیان از کبد موش های سوری در برابر اثر منفی پاراستامول محافظت کرد و طی آسیب کبدی سبب تعدیل آنزیم های کبدی، آلکالین فسفاتاز (ALP) و آمینوترانسفرازها (AST و ALT)، هم شد. مقاله ی دیگری در ژورنال Food and chemical toxicology نتایج حاصل از آزمایشی را نشان می دهد که در آن اثرِ عصاره ی زنیان بر مسمومیت کبدی ناشی از هگزاکلروسیکلوهگزان (HCH) در موش های صحرایی بررسی شد. در این پژوهش مشاهده شد که کاربرد HCH در موش ها منجر به افزایش پراکسیداسیون چربی و کاهش میزان گلوتاتیون، کاهش فعالیت آنزیم سوپراکسیددسموتاز، کاتالاز و گلوکز-۶-فسفات دهیدروژناز در کبد شدکه همگی تغییرات نامطلوبی در این عضو بدن هستند. خوراندن عصاره ی زنیان به موش ها، با کاهش میزان پراکسیدهای چربی در کبد و افزایش فعالیت آنزیم های نامبرده اثر سمی HCH را از بین برد.

۴- تنظیم کلسترول خون

در پژوهشی مشاهده شد که در شرایط in vivo (درون شیشه ای)، پودر بذر زنیان اثر مثبتی بر پروفایل چربی داشت و از میزان کلسترول کل، کلسترول بد و تری گلیسرید ها کاست.  نتایج حاصل از بررسی اثر زنیان بر میزان چربی خون بیماران مبتلا به چربی خون بالا که در مقاله ای در ژورنال Journal of Drug Delivery and Therapeutics منتشر شد هم حاکی از آن است که مصرف بذر زنیان منجر به کاهش میزان کلسترول بد و افزایش مقدار کلسترول خوب شد. به گفته ی نویسندگان این مقاله، نیاسین و تیمول زنیان از ترکیبات مؤثر بر میزان کلسترول و حفظ سلامت قلب و عروق هستند. آنها معتقدند سازوکار اثر زنیان بر کاهش کلسترول می تواند اثر این گیاه بر کاهش گردش انتروهپاتیک(جریان مواد بین کبد و روده) و تولید اسیدهای صفراوی(به جای تولید کلسترول) از سلول های اصلی بافت کبد باشد.

۵- کاهش درد

براساس یافته های حاصل از پژوهشی که در مجله ی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران منتشر شد، مصرف زنیان از میزان درد مزمن ناشی از فرمالین در موش های صحرایی کاست. به اعتقاد محققان، اثر ضد دردی مشاهده شده ی عصاره ی گیاه زنیان در این تحقیق ممکن است مربوط به اثر تیمول و اسیدهای چرب ضروری، در عصاره ی این گیاه باشد که هردو موجب فعال شدن سیستم کولینرژیکی در سیستم عصبی مرکزی می شوند. سیستم کولینرژیک یکی از چند سیستم تعدیل کننده ی درد است که موجب مهار دردهای تونیکی و مداوم می شود.

۶- بهبود زخم معده

اثر داروی امپرازول و عصاره ی هیدروالکلی دانه ی زنیان بر درمان زخم معده ی ناشی از مصرف ایبوپروفن در موش های صحرایی بالغ بررسی شد و نتایج نشان دادند که عصاره ی دانه ی زنیان به صورت وابسته به دوز موجب بهبودی زخم معده در این حیوانات شد و میانگین تعداد و مساحت زخم های معده در گروه های دریافت کننده ی عصاره به طور چشمگیری کمتر از گروه دریافت کننده ی امپرازول بود. مقدار آنزیم های کبدی نیز در گروه دریافت کننده ی عصاره افزایش یافت. سازوکار اثر عصاره ی دانه ی زنیان در درمان زخم معده روشن نیست ولی از مقایسه ی اثر درمانی آن با داروی امپرازول می توان احتمال داد، عصاره ی زنیان هم مانند این دارو ترشح اسید را در معده تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین ممکن است که عصاره ی زنیان از طریق اثر آنتی اکسیدانی خود نقش موثری در بهبودی زخم معده ایفا کرده باشد.

۷- تنظیم فشار خون

در تحقیقی که نتایج آن در ژورنال Journal of Ethnopharmacology به چاپ رسید، اثر زنیان بر فشارخون بررسی و مشاهده شد که عصاره ی آبی- متانولی بذرهای زنیان به صورت وابسته به دوز، از میزان فشارخون سرخرگی در موش های صحرایی کاست. به علاوه، زنیان اثر بازدارندگی بر انقباضات القا شده با یون پتاسیم، در شریان خرگوش ها داشت. به اعتقاد محققان، اثر زنیان بر کاهش فشارخون از طریق مکانیسم کولینرژیک انجام می شود و مکانیسم اثر آن شبیه مکانیسم اثر استیل کولین است. استیل کولین یک انتقال دهنده ی عصبی است که سیستم عصبی پاراسمپاتیک آزاد می کند.